EKONOMSKE AKTIVNOSTI U RIMSKIM PROVINCIJAMA NA ZAPADNOM BALKANU U ANTIČKO DOBA

Goran Jovanović

doi:10.59417/nir.2014.6.85

Autor(i)

Goran Jovanović „Železnice Srbije“ a.d. Niš Republika Srbija

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.59417/nir.2014.6.85

Ključne riječi:

Rimsko carstvo, Gornja Mezija, gradovi i naselja, putna mreža, vojni put – Via Militaris, rudarstvo, ekonomske aktivnosti

Sažetak

Prostor koji zauzima Zapadni Balkan još od davnina je predstavljao raskrsnicu naj- važnijih puteva koji su spajali Evropu sa Dalekim istokom i Azijom, Jadransko i Egejsko more sa Duna- vom.

Iako je ovaj prostor bio nastanjen raznim varvarskim plemenima još u starom veku, punu afirma- ciju i značaj dobija sa prodorom Rimljana na Zapadni Balkan u I veku nove ere.

Prodor Rimljana na ove prostore je predstavljalo pre svega vojno osvajanje i pokoravanje doma- ćeg stanovništva, da bi u kasnijoj fazi po prinicipu razvoja dotadašnjih provincija počeli sa izgradnjom putne mreže. Izgradnja puteva u toj prvoj fazi je imala za cilj da omogući brzo kretanje vojnih formiracija u krizna žarišta širom carstva, da bi kasnije, nakon osvajanja tih prostora i pokoravanja varvarskih ple- mena, izgrađena putna infrastruktura stavljana u funkciju ekonomskog razvoja i međusobnog povezivanja novonastalih gradova i naselja. Sa razvojem civilnih naselja na ovim prostorima putna mreža, a pre svega vojni put „Via Militaris“ postaje nosilac ekonomskog, kulturnog i svakog drugog oblika života novofor- mirane provincije Gornja Mezija koja ulazi u sastav velikog Rimskog carstva.

S obzirom, da do dolaska Rimljana nije postojala ozbiljna organizacija proizvodnih aktivnosti domaćeg stanovništva, zbog vojnih i ekonomskih potreba Rimske imperije nastaju prvi oblici organizo- vanih ekonomskih aktivnosti izraženi kroz izgradnju putne mreže i razvoj rudarstva u formiranim provincijama.

##submission.citations##

Cvijić, J. (1996). Balkansko poluostrvo i južnoslovenske zemlje. Beograd. Čukić, D. (1971). Kosovo – znamenitosti i lepote. Priština.

Gavela, B. (1974). Fidija.Novi Sad.

Kanic, F. (1985). Srbija zemlja i stanovništvo od rimskog doba do kraja XIX veka, knjiga I, II. Beograd.

Larvoll, A., H., L. (2013). Magazin kroz život. Beograd. Petrović, P. (1976). Niš u antičko doba. Niš.

Petrović, P. (1983). Niš u antičko doba – Istorija Niša I. Niš. Petrović, P. (2007). Dardanija u Rimskim itinerarima. Beograd.

Papazoglu, F. (1969). Srednjobalkanska plemena u predrimsko doba. Sarajevo.

Petrović Vladimir P. (2006). Novi miljokaz na rimskom putu Nissus–Lissus, SANU, Beograd, http://scindeks.ceon.rs/article.aspx?artid=0350-02410656367P

Petković, S. (2008). Tragovi Rimske metalurgije u Istočnoj Srbiji, Beograd, http://elektron.tmf.bg.ac.rs/metalurgija/Pomocni/zbornik/Petkovic-

Tragovi%20rimske%20metalurgije.pdf

Petrović P.Vladimir, L’interprétation scientifique de Tabula Peutingeriana: Le cas de la route romaine Lissus−Naissus−Ratiaria1. http://www.imxa.gr/files/48/Petrovic.pdf

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b1/Roman_provinces_of_Illyricum%2C_Macedonia%2C_Dacia%2C_Moesia%2C_Pannonia_and_Thracia.jpg

http://www.omnesviae.org/#!iter_TPPlace1784_TPPlace1818